М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университетінің «Психология және арнайы педагогика» кафедрасы – білікті профессор-оқытушылар құрамы және заманауи білім беру базасымен қамтылған оқу-ғылыми бөлімше.
1996 ж. «Психология» кафедрасының ашылуы аймақтағы бірқатар жоғары оқу орындарының қайта құрылу кезеңімен және үш университеттің Оңтүстік Қазақстан гуманитарлық университетіне қосылуымен байланысты.
Кейін Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университетінің базасында «Жалпы психология» кафедрасы болып аталды. Кафедра меңгерушісі: психология ғылымдарының докторы, және профессор Искакова М.С., PhD докторы, Шалхарбекова Н.А., PhD Сахиева Ф.А., п.ғ.д., профессор, доктор Қабылбеков З.Б.басқарып келді.
2020 жылы кафедра «Психология және арнайы педагогика» кафедрасы болып өзгертілді. Қазіргі таңда кафедраны PhD, доцент Усенова А.М. басқарады.
Кафедрада осы кезеңде психологтарды даярлаудың көп деңгейлі жүйесі құрылған, бакалавриат және магистратура білім беру бағдарламалары бойынша: 6В03130 – «Психология», 7М03130 – «Психология». Сонымен қатар 6В01910-«Дефектология (логопедия»), 6В01912- «Сурдопедагогика» білім беру бағдарламалары бойынша мамандар даярлайды. Академиялық ұтқырлық бойынша үздік студенттер Польша, Ресей және Қазақстан университеттерінде оқыды. Магистранттар Ресей, Германия, Түркия университеттерінде білім алды.
Оқыту күндізгі және қашықтықтан оқытудың мемлекеттік, орыс және ағылшын тілдерінде жүргізіледі. Қазіргі таңда студенттер контингенті 400 адамды құрайды. Пәндер бойынша сабақтарды 2 психология ғылымдарының докторы, 3 педагогика ғылымдарының докторы, 5 педагогика және психология ғылымдарының кандидаты, 2 PhD доктор, 16 магистр жүргізеді.
Кафедрада «Жоғары оқу орнының үздік оқытушысы» грантының 3 дүркін иегері сабақ береді (п.ғ.д., профессор Жолдасбеков А.А., Хирша индексі-3; психология ғылымдарының докторы, профессор Лекерова Г.Ж., Хирша индексі-3; доктор. п.ғ.д., профессор Қабылбекова З.Б., психология ғылымдарының докторы, профессор Искакова М.С.).
Кафедра түлектері – магистрлер: Айнабек С.Б., Әуелова Қ.Е., Жандабаева И.С., Акимбаев А.А., Айменова Ж.А., студенттерге жан-жақты кәсіби дайындықты қамтамасыз ету жолында қызмет етіп келеді.
2022 жылы «Психология және арнайы педагогика» кафедрасында «Лидер» студенттік клубы құрылып, белсенді жұмыс жасауда.
Кафедраның миссиясы
Мүдделі тараптардың талаптарын ескере отырып, психологиялық, арнайы және инклюзивті білім берудің даму болашағын болжайтын, өз мамандығының маңыздылығын, қазақстандық қоғамның құндылықтары мен білім беру қажеттіліктерін түсінетін кәсіби құзыретті, бәсекеге қабілетті психологтар мен арнайы педагогтарды дайындау.
Кафедраның білім беру бағдарламаларының бірегейлігі:
- Түлектердің мүдделі тараптардың талаптарына сәйкестендірілген кәсіби құзыреттілігін қалыптастыру арқылы аймақтық еңбек нарығына және әлеуметтік тәртіпке бағдарлау.
- Сыни тұрғыдан ойлауды және кәсіпкерлікті дамытуға бағыт-бағдар беру және баса назар аудару, кез келген өмірлік жағдайда функционалдық сауатты және бәсекеге қабілетті болуға және еңбек нарығында сұранысқа ие болуға мүмкіндік беретін кең ауқымды дағдыларды қалыптастыру .
- Ал жалпы білім беретін мектептердің, «БОЛМЫС» практикалық психология орталығы, «Reframe» тұлғаны дамыту орталығы оқу орындарында, «Корабль детство» арнайы оқу орындарында, орталық базасында дуальды оқыту, білімді меңгеру және практикалық дағдыларды меңгеру мүмкіндігі бар.
- Шетелдің жетекші университеттерінде академиялық ұтқырлық бойынша білім беру.
Кафедраның білім беру бағдарламалары бойынша біліктілік және лауазымдар тізімі:
6В03130-Психология БББ:
Психолог (жалпы профиль), балалар психологы, әлеуметтік психолог, әлеуметтік психолог-кеңесші, еңбек және ұйымдастыру психологиясы саласындағы психолог, әлеуметтік психолог-кеңесші (сот медицинасы), клиникалық психолог, тәрбие психологы, әскери психолог, сарапшы психолог, психология пәнінің мұғалімі білім беру ұйымдарында, менеджмент саласындағы психолог, кадр қызметі.
6В01900-Арнайы педагогика:
Арнайы тәрбиеші, арнайы тәрбиеші, тьютор, дефектолог, педагог-дефектолог, логопед, ерте даму педагогы, саңыраулар, тифлопедагог, Қиыр Шығыс білім беру ұйымының мұғалім -дефектологы, Қиыр Шығыс білім беру ұйымының мұғалім-логопеді келесі ұйымдар:
- денсаулық сақтау саласында: емханалар, медициналық орталықтар және ауруханалар;
- мемлекеттік мекемелерде: балалардың құқықтарын қорғау жөніндегі облыстық басқармаларда, өскелең ұрпақты тәрбиелеу мен дамыту мәселелерімен айналысатын мекемелерде;
- білім беру ұйымдарында: мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында, мектептерде, балалар үйінде, мектеп-интернаттарда, мамандандырылған оқу орындарында, колледждерде;
- қоғамдық ұйымдарда: балаларды дамыту орталықтарында, түзету және оңалту орталықтарында, балалар клубтарында; балалардың бос уақытын ұйымдастыру және балалар шығармашылығын қолдау, өскелең ұрпақтың толық әлеуметтенуі мен тұлғалық дамуы;
- психологиялық-медициналық-педагогикалық консультация (ПМПК).
Кафедраны дамытудың стратегиялық мақсаты:
Кафедраның бағыттары бойынша болашақ мамандарды даярлаудың жоғары сапалы деңгейін қамтамасыз ету, ол екі негізгі бағыт бойынша жүзеге асырылады:
- Студенттердің, оқытушылар мен қызметкерлердің азаматтық, оқу-әдістемелік, ғылыми-зерттеу қызметін дамытуға бағытталған шығармашылық білім беру ортасын құру арқылы кафедраның ішкі интеграциясы;
- Кафедраның Қазақстанның кәсіби қоғамдастығына сыртқы интеграциясы және оның дамуына әсеріБіліктілікті арттыру жұмысы бойынша
Білім сапасы – мұғалімдер қызметінің сапасы. Ал осы сапаға қол жеткізу үшін біліктілікті жетілдіру үдерісін бүгінгі күн талабына сай жаңаша ұйымдастыру мақсатында ғылыми-педагогикалық қызметкерлерінің біліктілігін арттыраттыру мақсатында өткізіліп жатқан көптеген қысқа және ұзақ мерзімді аясында ұйымдастырылған біліктілік арттыру курстары педагогтардың кәсіби даярлығын арттырып, өз ісін жоспарлай алуына, өзінің нақты мақсаттарын болжап, көріп, өз әрекетін ұйымдастыра алу шеберлігін шыңдауындағы маңызы өте зор. Осы орайда кафедраның профессор оқытушылар құрамы өз біліктіліктерін арттырды.
Академиялық ұтқырлық
ҚР ҒЖБ Министірлігінің 2022 жылы шетелдік ғалымдарды оқытушылық қызметке тарту бағдарламасы бойынша Түркия мемлекеті, Анкара қаласы, Гази университетінің профессоры, PhD Южель Гелишли М.Әуезов атындағы ОҚУ, «Психология және арнайы педагогика» кафедрасының «Психология» білім беру бағдарламасы бойынша білім алушыларға «Қазіргі таңдағы жастардың бойындағы деструктивті мінез-құлық» тақырыбында дәріс өтті. Дәрісте түрлі агрессивті мінез-құлықтың психологиялық теориялармен қатар жасөспірімдердің мінез-құлқындағы агрессиялық сипаттар қарастырылып, агрессивті мінез-құлыққа бейім жасөспірімдердің психологиялық ерекшеліктеріне әсер ететін жолдар мен амалдар талданды. Білім алушылар тақырыпқа байланысты теориялық және практикалық білімдерімен бөлісе отырып, дискуссия, сұрақ-жауап әдістері арқылы кері байланыс жасалды.
